Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi) Nedir?
Bel fıtığı, omurlar arasında bulunan disk adı verilen yapıların dış kısmının yırtılması ve iç kısmının (nucleus pulposus) dışarı taşarak sinir köklerine bası yapması sonucu oluşan bir durumdur.
Disk Anatomisi
Nucleus Pulposus
Diskin iç kısmında bulunan jel kıvamındaki yapı. %88 su içerir. Şok emici görevi görür.
Annulus Fibrosus
Diskin dış kısmındaki fibröz halka. Nucleus'u çevreler ve omurlar arası stabiliteyi sağlar.
Bel Fıtığı Tipleri
Bulging
Disk kabarması. Annulus yırtık değil, sadece taşma var.
Protrüzyon
Kısmi taşma. Annulus'ta küçük yırtık, hafif bası.
Ekstrüzyon
Tam fıtık. Nucleus dışarı çıkmış, ciddi bası var.
Sekestrasyon
Serbest parça. Kopmuş disk parçası, acil durum.
Bel Fıtığı Belirtileri ve Risk Faktörleri
Belirtiler
Ana Belirtiler
- Bel ağrısı: Ani veya yavaş başlangıçlı
- Bacağa yayılan ağrı: Siyatik ağrısı
- Uyuşma: Bacak ve ayakta his kaybı
- Güçsüzlük: Ayak başparmağı kaldıramama
İleri Evre Belirtiler
- Ayak düşmesi (drop foot)
- İdrar/gaita kontrolü kaybı
- Cinsel fonksiyon bozukluğu
- Her iki bacakta güçsüzlük
Kauda Equina Sendromu: İdrar kaçırma veya yapamama durumunda ACİL ameliyat gerekir!
Risk Faktörleri
Yaşam Tarzı Faktörleri
Mesleki Faktörler
Diğer Faktörler
- • Genetik yatkınlık
- • 30-50 yaş arası
- • Erkek cinsiyet
- • Geçirilmiş bel travması
Önleme İpuçları
Düzenli egzersiz, doğru kaldırma teknikleri, ideal kilonun korunması, ergonomik çalışma ortamı ve sigaranın bırakılması bel fıtığı riskini %70 oranında azaltır.
Bel Fıtığı Tanı Yöntemleri
Klinik Değerlendirme
Öykü Alma
- • Ağrının başlangıç şekli
- • Ağrıyı artıran/azaltan faktörler
- • Uyuşma ve güçsüzlük varlığı
- • Önceki tedaviler
Fizik Muayene
- • Düz bacak kaldırma testi
- • Refleks muayenesi
- • Kas gücü değerlendirmesi
- • Duyu muayenesi
Görüntüleme Yöntemleri
MR (MRG)
Altın standart. Yumuşak dokuları net gösterir. %95 doğruluk.
BT (Tomografi)
Kemik yapıları gösterir. MR çekilemeyenlerde alternatif.
Direkt Grafi
İlk değerlendirme. Omurga eğriliği ve instabilite.
İleri Tetkikler (Gerekirse)
EMG (Elektromiyografi)
Sinir hasarının derecesini belirler. Kas ve sinir fonksiyonlarını ölçer.
Diskografi
Ağrı kaynağını belirlemek için disk içine kontrast madde verilir.
Tanıda Önemli Noktalar
- MR'da görülen her fıtık ameliyat gerektirmez
- Klinik bulgular görüntülemeden önemlidir
- Asemptomatik fıtıklar tedavi edilmez
- Dinamik MR bazı vakalarda gerekebilir
Bel Fıtığı Tedavi Yöntemleri
Tedavi planı hastanın durumuna, fıtığın büyüklüğüne ve semptomların şiddetine göre belirlenir
1. Konservatif Tedavi (%80 Başarı)
İlaç Tedavisi
- • Ağrı kesiciler
- • Kas gevşeticiler
- • Antienflamatuarlar
- • B vitamini
Fizik Tedavi
- • Manuel terapi
- • Elektroterapi
- • Egzersiz programı
- • Postür eğitimi
Yaşam Değişikliği
- • Kilo kontrolü
- • Doğru oturuş
- • Ergonomi
- • Aktivite modifikasyonu
2. Minimal İnvaziv Tedaviler
Epidural Enjeksiyon
Steroid enjeksiyonu
Radyofrekans
Sinir ablasyonu
Ozon Tedavisi
Disk içi ozon
Nöroplasti
Epidural kateter
3. Cerrahi Tedavi (%5-10 Hasta)
Endoskopik Diskektomi
6mm kesi, günübirlik taburcu, hızlı iyileşme
Mikrodiskektomi
Mikroskop ile 2-3cm kesi, klasik yöntem
Açık Cerrahi
Büyük fıtıklar, instabilite varsa füzyon
Tedavi Algoritması
İlk 6-8 Hafta: Konservatif Tedavi
✓ İstirahat (2-3 gün)
✓ Ağrı kesici + kas gevşetici
✓ Fizik tedavi başlangıcı
✓ Sıcak/soğuk uygulama
✓ Aktivite modifikasyonu
✓ Ergonomik düzenleme
Değerlendirme
İyileşme Var (%80)
→ Tedaviye devam
→ Egzersiz programı
İyileşme Yok (%20)
→ MR kontrolü
→ İleri tedavi planı
İleri Tedavi Seçenekleri
Enjeksiyon
Orta şiddet ağrı
Endoskopik
Tek taraflı fıtık
Açık Cerrahi
Büyük/çoklu fıtık
Bel Fıtığı Egzersizleri
Önemli: Egzersizlere başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Akut dönemde (ilk 48-72 saat) egzersiz yapmayın.
Germe Egzersizleri
Diz Göğse Çekme
Sırt üstü yatın, bir dizinizi göğsünüze çekin. 20-30 saniye tutun.
Her bacak için 3x tekrar
Kedi-Deve Hareketi
Dört ayak üzerinde, belinizi yukarı-aşağı hareket ettirin.
10-15 tekrar
Hamstring Germe
Ayağınızı düz tutarak öne eğilin. Arka bacak kaslarını gerin.
30 saniye x 3 set
Güçlendirme Egzersizleri
Köprü Egzersizi
Sırt üstü, dizler bükülü. Kalçayı yukarı kaldırın.
15-20 tekrar x 3 set
Plank
Dirsekler ve ayak parmakları üzerinde düz duruş.
30-60 saniye x 3 set
Kuş-Köpek
Dört ayak üzerinde, karşıt kol ve bacağı uzatın.
10 tekrar x her taraf
Günlük Yaşam Önerileri
Uyku Pozisyonu
Yan yatışta dizler arasına yastık koyun. Sırt üstü yatıyorsanız dizlerin altına yastık yerleştirin.
Oturuş Şekli
Bel desteği kullanın. Ayaklar yere bassın. Her 45 dakikada bir kalkıp yürüyün.
Yük Kaldırma
Dizlerinizi bükerek kaldırın. Yükü vücudunuza yakın tutun. Belden bükülmeyin.
Bel Fıtığı Risk Değerlendirme Testi
Aşağıdaki sorulara vereceğiniz cevaplar, bel fıtığı riskinizi değerlendirmenize yardımcı olacaktır. Bu test tıbbi tanı yerine geçmez.
Değerlendirme Sonucu
Sıkça Sorulan Sorular
Bel Fıtığı Tedavisi İçin Doğru Adres
20 yıllık deneyimim ve 4200+ başarılı tedavi ile bel fıtığı sorunlarınıza en uygun çözümü sunuyorum.
Endoskopik Cerrahi
6mm kesi ile minimal invaziv tedavi
Kişisel Tedavi Planı
Her hastaya özel yaklaşım
Kapsamlı Takip
Tedavi sonrası rehabilitasyon desteği
MR görüntülerinizi WhatsApp üzerinden gönderebilir, ön değerlendirme yaptırabilirsiniz.